เมื่อราว ๆ 2 ปีก่อน คดีที่เรียกได้ว่าโด่งดังและน่าสะเทือนใจที่สุด ทั้งในฐานะที่เราเป็นแฟนกีฬาและในฐานะคนคนหนึ่งในสังคม ก็คือคดีที่แพทย์ประจำทีมชาติยิมนาสติกสหรัฐฯ แลร์รี นาสซาร์ ถูกพบว่ามีความผิดฐานละเมิดทางเพศนักกีฬามาแล้วนับร้อย เป็นเวลาหลายสิบปี และถูกตัดสินจำคุกไป 175 ปี สำหรับความผิดละเมิดผู้เยาว์เท่านั้น ไม่นับรวมโทษอีก 70 ปี ที่เขาผิดฐานมีภาพอนาจารเด็กไว้ในครอบครองอีก ซึ่งเราเชื่อว่าแค่อ่านข่าวเกี่ยวกับคดีนี้ก็ชวนให้หดหู่ใจพอแล้ว แต่พอต้องมาลงรายละเอียดแบบที่สารคดี At the Heart of Gold นำเสนอ ยิ่งทำให้รู้สึกว่าการกระทำชำเราเด็กสาวโดยคนคนหนึ่ง ไม่ใช่แค่ปัญหาที่เกิดขึ้น มีบทลงโทษ แล้วจบไปเท่านั้น เพราะความเสียหายนั้นมันกัดกินไปถึงชีวิตส่วนอื่น ๆ ของเหยื่อทั้งหมดด้วย
สารคดี At the Heart of Gold มีชื่อเต็ม ๆ ว่า At the Heart of Gold: Inside the USA Gymnastics Scandal กำกับโดย เอริน ลี คาร์ ผู้กำกับหญิงเก่งรุ่นใหม่ ที่ทำสารคดีได้คมกริบ และเคยฝากผลงานอย่าง Thought Crimes: The Case of the Cannibal Cop, Mommy Dead and Dearest และ Dirty Money: Drug Short ไว้ทั้งกับค่าย HBO และ Netflix ส่วน At the Heart of Gold นี้ออกฉายครั้งแรกเมื่อปี 2019 หลังจากที่มีการตัดสินโทษผู้ต้องหาเป็นที่เรียบร้อย แต่ต่อให้มาดูตอนนี้ปีนี้ ก็ยังเข้ากับสถานการณ์สังคม (อเมริกา/ไทย/โลก) อยู่มากทีเดียว
หนังพาเราไปดู ไม่ใช่แค่ 'เกิดอะไรขึ้นบ้าง' แต่ยังสืบสาวไปถึงว่าทำไม 'คนคนนี้ถึงยังอยู่และทำร้ายเด็กมาได้จนป่านนี้' และแน่นอน ไม่ใช่แค่รอยแผลที่ฝังอยู่ในใจเหยื่อเท่านั้น แต่สารคดี At the Heart of Gold ยังนำเสนอบทสัมภาษณ์และการกล่าวต่อศาลของผู้เสียหาย ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าเหตุล่วงละเมิดที่ถูก 'ผู้ใหญ่' ในสมาคมยิมนาสติกเพิกเฉยนั้น สร้างความสูญเสียให้กับครอบครัวของผู้ถูกกระทำอย่างไม่อาจเรียกคืนด้วย
ส่วนหนึ่งของคำกล่าวต่อศาลของหนึ่งในอดีตนักยิมนาสติกระบุว่า สมัยนั้นพ่อแม่ของเธอไม่เชื่อว่าหมอประจำทีมที่ทั้งอ่อนโยนและมารยาทดีกับทุกคนมาตลอดอย่าง นาสซาร์ จะล่วงละเมิดทางเพศเด็ก ๆ อย่างที่ตัวลูกสาวกล่าวอ้าง จนเกิดเป็นความตึงเครียดและไม่ลงรอยระหว่างพ่อแม่กับตัวนักกีฬาอยู่บ่อยครั้ง กระทั่งความจริงเปิดเผย และพ่อของเธอก็ต้องทนรู้สึกผิดกับการตัดสินใจของตัวเอง
"พ่อกับฉันพยายามเชื่อมความสัมพันอันขาดวิ่น ก่อนที่พ่อเลือกจะฆ่าตัวตายในปี 2016"
การกระทำของหมอนาสซาร์ ไม่เพียงทำร้ายเด็ก ๆ ที่เขาดูแลเท่านั้น แต่ยังทำร้ายครอบครัวของพวกเธอ ชื่อเสียงของสมาคมกีฬา และวิชาชีพแพทย์โดยรวมด้วย ซึ่งรายละเอียดของสิ่งที่เขาทำกับนักยิมนาสติกสาวเหล่านี้ ถูกรวบรวมและบรรยายอย่างเห็นภาพ จนมันเกือบจะกลายเป็นสารคดีที่ดูจบยากเรื่องหนึ่งของเรา (คงเพราะเราเป็นผู้หญิงด้วย) และคงจะไม่เป็นการกล่าวที่เกินเลย ถ้าจะบอกว่าผู้ถูกกระทำแต่ละคน ล้วนเป็นตัวแทนของผู้ถูกกระทำทุกคน ไม่ว่าจะจากกรณีที่เกี่ยวข้องหรือไม่ก็ตาม และการเรียกร้องสำหรับผู้หญิงกลุ่มหนึ่ง จะเอื้อให้ผู้หญิงที่ถูกกดขี่อีกกลุ่มลุกขึ้นสู้ได้เสมอ
"การที่หญิงสาวต้องรวมตัวกันให้การมากมายขนาดนี้ เพื่อให้เสียงของพวกเธอมีความหมายขึ้นมา เป็นเรื่องที่บ้าบอมาก" เป็นคำพูดของหนึ่งในเหยื่อ ที่ต้องการจะบอกว่าสมาคมฯ ทอดทิ้งพวกเธอ และผู้บริหารบางคนก็รู้ปัญหาดี แต่ไม่ยอมแก้ไข ซึ่งความอัดอั้นนั้นเป็นความรู้สึกที่ส่งผ่านมายังผู้ชมได้อย่างเข้มข้น อย่างไรก็ตาม สุดท้ายแล้ว หนึ่งในเหยื่อของนาสซาร์ก็สรุปปิดท้ายสารคดีเรื่องเยี่ยมนี้ได้ดีที่สุด ว่าสิ่งที่พวกเธอร่วมใจกันทำ ร่วมกันกำจัดคนไม่ดีไปจากระบบ จะทำให้ "กีฬาชนิดนี้จะดีขึ้นสำหรับเด็กรุ่นต่อไป เพราะเราเป็นรุ่นที่ทำให้มันถูกต้อง"
At the Heart of Gold สตรีมทาง HBO GO
