หลังจากที่เราเคยไปเยี่ยมชุมชนป้อมมหากาฬมาแล้ว ล่าสุดสถานการณ์ของชุมชนอายุกว่า 200 ปีที่ถูกไล่รื้อแห่งนี้ก็ยังคงเป็นเรื่องพิพาทกันอยู่ ทำให้นักเคลื่อนไหวและศิลปินที่เห็นคุณค่าของชุมชน พยายามทำกิจกรรมให้เห็นถึงความสำคัญของชุมชนป้อมมหากาฬ
และล่าสุดก็คือผลงานการถ่ายภาพแฟชั่นของ ทอม ธีระฉัตร โพธิสิทธิ์ ช่างภาพแฟชั่นที่กำลังมาแรงในหมู่ช่างภาพรุ่นใหม่ ที่ตัดสินใจที่ใช้พื้นที่ในชุมชนเป็นฉากหลังภาพถ่ายแฟชั่นที่หวังให้เราได้มองเห็นความสวยงามของชุมชนโบราณแห่งสุดท้ายของชานพระนครที่กำลังจะสุญหายไป
ก่อนดูภาพแฟชั่น มารู้จักชุมชนมหากาฬกันสักนิด ชุมชนมหากาฬเป็นชุมชนที่อยู่ข้างหลังป้อมมหากาฬ หนึ่งในป้อมป้องกันพระนครตั้งแต่สมัยก่อตั้งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยชุมชนที่ตั้งรกรากมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 4 แห่งนี้ กำลังถูกกรุงเทพมหานครรื้อถอนเพื่อนำพื้นที่ไปสร้างสวนสาธารณะอีกแห่งในเขตพระนคร ท่ามกลางเสียงคัดค้านของคนที่เห็นด้วยกับการอนุรักษ์ที่อยากให้รักษาพื้นที่แห่งนี้ไว้เป็นชุมชนโบราณ พิพิธภัณฑ์มีชีวิต
หลังจากที่ปล่อยเซ็ตภาพแฟชั่นนี้ออกมา คุณทอมก็เล่าให้ Soimilk ฟังว่า การได้เดินทางไปยังที่ต่างๆ ทั่วโลก ทำให้ได้เห็นชุมชนโบราณค่อยๆ สูญหาย หรือสูญเสียความเป็นตัวเองไป ซึ่งคุณค่าชุมชนและวัฒนธรรมดั้งเดิมเหล่านี้ หากสูญหายไปแล้วก็จะหายไปเลย เอาคืนมาไม่ได้
“โดยส่วนตัวแล้ว เราอยากให้รักษาชุมชนโบราณแห่งสุดท้ายของชานพระนครแห่งนี้เอาไว้ แทนที่จะเอาไปทำสวนสาธารณะ เราสามารถทำให้ชุมชนเป็นแหล่งท่องเที่ยวแนวคิดใหม่ เป็นส่วนหนึ่งของสวนสาธารณะที่ให้คนมาชมได้ ถ้าฝรั่งอยากมาดู เค้าก็คงอยากดูชุมชนมากกว่าสวนสาธารณะที่มองว่ามีอยู่เยอะแยะในพื้นที่อยู่แล้ว” คุณทอมเล่าให้ฟัง “แล้วสิ่งที่ผมทำได้ก็คือ
ในเรื่องของแนวคิดการถ่ายแบบครั้งนี้ คุณทอมใช้ชื่อว่า SKYfALL : น้ำตามหากาฬ ซึ่งนำมาจากความหวาดกลัวของคนในชุมชนที่ต้องหวาดกลัวกับการถูกไล่รื้อ
“มีอยู่วันหนึ่งที่เราเข้าไปแล้วเห็นเด็กๆ นั่งร้องไห้อยู่หน้าชุมชน เพราะหวาดกลัวที่เห็นบางบ้านถูกรื้อไปแล้ว เราเลยอยากสื่อถึงน้ำตาของคนในป้อม ไปพร้อมๆ กับความสวยงามของสถานที่เช่นบ้านที่ทำกรงนก บ้านเรือนไม้โบราณ ไปจนถึงสิ่งที่ถูกทำลายลงไป เราอยากถ่ายทอดทุกสิ่งอย่างในห้อง ไม่ใช่แค่ภาพถ่ายแฟชั่น สะท้อนปัญหา บันทึกเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ครั้งนี้เอาไว้ด้วย”
นอกจากบันทึกเหตุการณ์เอาไว้แล้ว คุณทอมยังย้ำว่า เป้าหมายของการรณรงค์ก็คือ ข้อเสนอให้ชุมชนสามารถอยู่ต่อในพื้นที่ และพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวและสวนสาธารณะ
“หากทำได้จริงๆ จะเป็นพื้นที่ที่ดูดีมากสำหรับเมือง เพราะเป็นทั้งสวนสาธารณะ ชุมชนโบราณ ที่เป็นต้นแบบให้กับการพัฒนาพื้นที่อื่นๆ ได้”
เราคัดภาพจากเซ็ตแฟชั่นมาให้ดูบางส่วน หรือจะไปดูทั้งอัลบั้มได้ที่ bit.ly/2dP91bb หรือหากใครสนใจอยากรู้เรื่องราวและชุมชนเพิ่มเติม ลองไปอ่านเรื่องเก่าของเรา: หากันที่มหากาฬ: ป้อมปราการด่านสุดท้ายของชุมชนเก่าย่านพระนคร ได้นะ และสามารถติดตามความเคลื่อนไหวและกิจกรรมดีๆ ของป้อมมหากาฬได้ที่ Mahakan Model เลยนะ
ทอม โพธิสิทธิ์ ช่างภาพ
