ในประวัติศาสตร์อันยาวนานของมนุษย์เรา ปัญหาหนึ่งที่มีอยู่ทุกยุคทุกสมัยภายใต้บริบทที่แตกต่างกันคือการอพยพ ย้ายถิ่น และลี้ภัย หรือก็คือผู้ที่พึงได้สิทธิให้ตั้งถิ่นฐานในประเทศอื่น เนื่องจากถูกกดขี่ทางการเมืองและสังคม ด้วยเหตุจากเชื้อชาติ สัญชาติ ศาสนา หรือกรณีอันไม่เป็นธรรม ซึ่งแม้จะดูไกลตัว แต่เมื่อมองลึกลงไปในรายละเอียด ปัญหาเหล่านี้กลับใกล้ตัวอย่างไม่น่าเชื่อ วันนี้เราเลยจะมาชวนชาวซอยมิลค์ดูหนังสารคดีเรื่องนึง ที่บอกเล่าประเด็นผู้ลี้ภัยได้อย่างสะเทือนอารมณ์ นั่นก็คือเรื่อง Midnight Traveler สะเทือนตรงไหนบ้างน่ะเหรอ? เริ่มตั้งแต่ที่มันเป็นอัตชีวประวัติเลยนั่นแหละ
Midnight Traveler หรือที่แปลได้ว่า ผู้สัญจรยามวิกาล นั้นเป็นเรื่องราวของ ฮัสซัน ฟาซีลี ผู้กำกับชาวอัฟกัน ซึ่งตัวเขาและครอบครัวต้องหนีล่าตามล่าของกองกำลังตอลิบานที่หมายหัวเขาเพียงเพราะเขาเป็นคนทำหนัง ในฐานะที่หนังเป็นศิลปะที่ทรงพลังเกินการควบคุมของกลุ่มเผด็จการ และในที่สุดแล้ว หนทางการทำมาหากินของฟาซีลีก็กลายเป็นศัตรูต่อความเป็นอยู่ที่ดีของเขาเอง ทั้งหมดนี้ฟังดูน่าเศร้าพอแล้ว แต่ยังไม่เศร้าเท่าที่ผู้กำกับคนนี้ต้องรอนแรมหอบลูกหอบเมียไปนอนกลางดินกินกลางทรายอย่างไร้จุดหมายเป็นเวลานานแรมปี และกิจกรรมอย่างเดียวที่ดูเหมือนจะเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ หรือแม้แต่เป็นเพื่อนยามยากของเขาได้ดี (และอาจช่วยให้เขาไม่เป็นบ้าไปซะก่อน) ก็คือการถ่ายหนัง ที่เป็นสาเหตุทำให้ตอลิบานเพ่งเลงแต่แรก นั่นเอง
ว่าแล้วก็ตามฟอร์ม ในฐานะผู้กำกับ ฟาซีลีจัดแจงใช้มือถือ 3 เครื่อง บันทึกการเดินทางหลายร้อยวัน ผ่านเขตแดนหลายประเทศ ท่ามกลางอันตรายที่มองเห็นและมองไม่เห็น จากภายนอก (คนรอบข้าง) และภายใน (จิตใจตัวเอง) ทำให้คนดูอยู่ในสถานะที่เหมือนต้องหนีหัวซุกหัวซุนไปกับเขาด้วย ซึ่งตัวเรื่องมันดูริบหรี่ไปหมดนะ ทั้งอนาคตของผู้คนในเรื่อง และอนาคตของสังคมโลก ที่ปัญหาการเมืองข้ามพรมแดนยังไม่ถูกจัดสรรและแก้ไขได้อย่างดีเท่าที่ควร ทำให้ผู้ลี้ภัยที่จริง ๆ แล้วไม่ได้ทำอะไรผิด กลับถูกประเทศที่สามเกี่ยงกันรับ และโยนกลับไปกลับมาเหมือนสิ่งของที่ไม่มีใครต้องการ
Midnight Traveler ได้รับรางวัลจากเทศกาลหนังเวทีใหญ่ของโลกอย่าง Berlin Film Festival และ Sundance Film Festival มาแล้ว และเพิ่งลงโรงฉายให้คอหนังชาวไทยดูแบบเอ็กซคลูซีฟที่ Bangkok Screening Room โดยความร่วมมือกับค่ายอินดี้ Documentary Club ใครสนใจรีบเช็กรอบและกดจองที่นั่งได้แล้วทาง bkksr.com แต่ต้องรีบหน่อยนะ เพราะฉายถึงวันที่ 14 ม.ค. เท่านั้น!
