ตามไปดูฝาท่อไทยแถวคลองโอ่งอ่าง ที่สวยไม่แพ้ฝาท่อในญี่ปุ่นแล้ว

เราเชื่อว่าไม่ว่าอะไรก็ตาม มันสามารถกลายเป็นพื้นที่แสดงงานศิลปะได้เสมอ เมื่อครั้งหนึ่งเราได้เดินทางไปประเทศญี่ปุ่น แล้วได้เห็นว่าไม่ว่าตรงไหนของเมือง เขาสามารถจับเอางานศิลปะลงไปในวัตถุต่าง ๆ ได้ตลอด แม้กระทั่งฝาท่อระบายน้ำนี่แหละ ที่เขาเปลี่ยนจากฝาท่อทรงกลมสีดำเรียบ ๆ ให้กลายเป็นภาพศิลปะที่สามารถช่วยประชาสัมพันธ์เมืองนั้น ๆ ได้ แถมยังสวยงามในระดับที่ใครเดินผ่านก็ต้องขอเก็บภาพไว้สักนิด จนบางคนถึงกับต้องตามหาฝาท่อเหล่านี้แต่ละเมืองกันเลยทีเดียว นอกจากนี้ยังช่วยทำให้ภูมิทัศน์ดูดีขึ้นอีกด้วย

 

ตัดภาพกลับมาที่บ้านเรา ประเทศที่มีระบบการระบายน้ำเข้าขั้นต้องปรับปรุงนี้ส่วนหนึ่งน่าจะมาจากปัญหาฝาท่อระบายน้ำ ที่ไม่มีอัตลักษณ์อย่างชัดเจนเลย บางที่เป็นฝาคอนกรีต บางที่เป็นซี่เหล็ก บางที่โดนโบกยางมะตอยทับจนน้ำระบายไม่ได้ บางฝาเป็นสนิมผุจนคนเดินทะลุตกลงไปบาดเจ็บก็เยอะ นี่แหละคือความเศร้าที่ว่า แล้วเมื่อไหร่บ้านเราจะมีอะไรดีงามแบบเขาบ้าง แต่ตอนนี้เหมือนว่าคำถามนี้จะค่อย ๆ มีความหวังขึ้นมาอีกนิด เพราะเรากำลังจะได้เห็นฝาท่อระบายน้ำแบบเดียวกับญี่ปุ่น ที่ทั้งสวย แถมยังมีมาตรฐานบ้างแล้วล่ะ! 

 

 

ที่จริงแล้วฝาท่อระบายน้ำที่บ่งบอกถึงอัตลักษณ์ของย่านในกรุงเทพฯ นี้เป็นหนึ่งในโปรเจ็กต์ของหลสย ๆ คณะในมหาวิทยาลัยศิลปากร กับกลุ่มชุมชนในเขตเจริญกรุง-เยาวราช ประกอบไปด้วยฝั่งมหาวิทยาลัยศิลปากร คือ คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ คณะโบราณคดี คณะมัณฑนศิลป์ และคณะวิทยาการจัดการ และฝั่งชุมชน คือ ห้างหุ้นส่วนจำกัด เอี๊ยเซ้ง กงษี ,ชุมชนเจริญไชย และบริษัทชุมชนเลื่อนฤทธิ์ เขาทำงานวิจัยเพื่อพัฒนาเมืองแลวะวัฒนธรรม โดยหยิบเอาย่านเจริญกรุง-เยาวราชมาเป็นกรณีศึกษา ซึ่งการออกแบบประติมากรรมบนฝาท่อระบายน้ำชุดนี้ก็เป็นส่วนหนึ่งของโครงการนี่แหละ โดยได้ รศ. จักรพันธ์ วิลาสินีกุล และ อจ. พิเชฐ เขียวประเสริฐ เป็นผู้สร้างผลงานชิ้นนี้ โดยได้รับความร่วมมือจากสำนักการวางผังและพัฒนาเมืองกรุงเทพมหานครด้วย 

 

 

 

น่าเสียดายที่ตอนนี้ นิทรรศการชุดนี้ที่จัดร่วมกับผลงานชิ้นอื่น ๆ ในช่วงไหว้พระจันทร์ที่ผ่านมา แม้ผลงานชิ้นอื่น ๆ จะยังคงถูกจัดอยู่ที่ร้านเอี๊ยะเซ้ง กงษี ถนนเจริญกรุง จนถึงวันที่ 22 ก.ย. นี้ แต่ชิ้นงานชุดประติมากรรมฝาท่อนี้ได้ถูกทางกรุงเทพมหานครนำไปติดตั้งจริงเป็นที่เรียบร้อยแล้ว จึงไม่มีโอกาสที่จะได้เห็นชิ้นงานตั้งโชว์อย่างสวย ๆ อีก ด้วยเพราะงานชิ้นนี้ได้รับทุนสนับสนุนวิจัยจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย ที่ทางกรุงเทพมหานครจะปรับปรุงทางเดินริมคลองโอ่งอ่างให้เป็นพื้นที่สาธารณะสำหรับชุมชน (หากใครคิดไม่ออกว่าคลองโอ่งอ่างนี่อยู่ตรงไหนของกรุงเทพฯ มันคือพื้นที่บริเวณตลาดสะพานเหล็กที่รุกล้ำที่ดินสาธารณะและถูกรื้อถอนไปเมื่อ 3 ปีก่อนนั่นเอง) ซึ่งทางทีมก็ได้รวบรวมข้อมูล ประวัติ และรูปแบบทางศิลปะที่ปรากฎในย่านนั้น จากทั้งคนในชุมชน แถมยังนำผลงานฝาท่อทั้ง 5 ชิ้นนี้ให้คนในชุมชนร่วมกันตัดสินก่อนอีกด้วย งานชุดนี้จึงถือว่าเป็นงานของชุมชนเลยก็ว่าได้ และตอนนี้ฝาท่อทั้งหมดก็ได้ถูกนำไปติดตั้ง โดยส่งมอบให้กับ กทม. เมื่อวันจันทร์ที่ 16 ก.ย. ที่ผ่านมานี้เอง

 

 

 

ถึงเวลานี้ก็คงต้องรอว่าทาง กทม. จะนำไปติดตั้งที่บริเวณคลองโอ่งอ่างเสร็จเมื่อไหร่ ถึงเวลานั้นเราคงต้องลิสต์ไว้ว่าวันว่าง ๆ สักวัน จะต้องแวะไปแถวริมคลองโอ่งอ่าง และตามหาฝาท่อระบายน้ำสวย ๆ ทั้ง 5 นี้ให้เจอให้ได้ ส่วนใครที่ยังอยากดูผลงานชิ้นอื่น ๆ นอกเหนือจากงานฝาท่อชุดนี้ ก็ยังไปดูกันได้ที่งาน "ดูโคม ชมจันทร์ งานศิลป์" ที่ร้านเอี๊ยะเซ้ง กงษี ถนนเจริญกรุง จนถึงวันที่ 22 ก.ย. เท่านั้นนะ